Hoofdzaken (2)

De pothelm rukt op. De nostalgische waarde van deze ‘eierdop’ lijkt het te winnen van jet- en integraalhelmen die wel een – verplicht – EC/ECE-keurmerk hebben.
Gezien deze toenemende populariteit onder classic-bikeriders ben ik even in de geschiedenis gedoken.

Boemknalplof besteedde een half jaar geleden al eens aandacht aan de meest populaire pothelm, die van Cromwell (https://boemknalplof.nl/hoofdzaken/). Het Britse motorblad Motor Cycling nam in november 1955 zelfs in twee opeenvolgende nummers de hoofdbescherming onder de loep, inclusief fraaie zogeheten cutaway-tekeningen van een 20-tal verschillende pothelmen.

In 1952 was het de hertog van Edinburg Phillip Mountbatten (de gemaal van koningin Elisabeth) die bij de opening van de Earls Court Show (de jaarlijkse presentatie van nieuwe motorfietsmodellen en accessoires) in Londen, vanwege veiligheid aandrong op het dragen van een helm. Een paar maanden later reden alle motoragenten van de hoofdstedelijke politie al rond met een helm van het merk Corker op hun knar.

Keuring

Hoewel er (nog lang) geen sprake was van een helmplicht vond de hertogelijke oproep grote weerklank. Verschillende, waaronder veel nieuwe, producenten namen de helm in productie. Om het kaf van het koren te kunnen scheiden ontstond ook de roep om een kwaliteitskeuring. De British Standard Institution (BSI) nam die op zich.
De helmen moesten een stevige, veerkrachtige schaal en een schokbestendige binnenkant hebben, bestand zijn tegen allerlei weersinvloeden en voorzien zijn van een sterke kinband. Ze zouden het verschil moeten maken tussen ernstig hoofdletsel en een lichte hoofdpijn.
De helmplicht zou overigens in het VK pas in 1973 ingaan. In Nederland gebeurde dat een jaar eerder.

Asbest

Een van de twee artikelen in Motor Cycling, Safety Head Lines, beschrijft nauwgezet de samenstelling van een twintigtal verschillende helmen. Verrassend zijn de gebruikte materialen om klappen te absorberen en de hersenpan te beschermen. Van (schuim)rubber, latex en kurk tot geperst houtpulp, vilt, hars en asbest. Veelal in combinatie.
De buitenschaal is er van glasfiber of van met hars geïmpregneerde houtpulp, maar je hebt ze ook van een legering van aluminium en mangaan.
Naast de buitenschaal en het dempingsmateriaal zorgen twee of meer stevige banden aan de binnenkant van de helm ervoor dat de schedel niet rechtstreeks met het dempingsmateriaal aan de binnenzijde van de schaal in contact kan komen.

Haaroliën

Het andere artikel Mind Your Head! gaat gedetailleerd in op de beproevingen die de helm moet doorstaan alvorens het BSI-keurmerk te krijgen. Verder goedbedoelde tips om de helm te onderhouden. Zo waarschuwt de auteur er onder meer voor regelmatig te controleren of de voering niet heeft losgelaten, en – ja de tijd van de vetgekuifde ton-up boys en dus met Brylcreem over het bolletje – of er geen schade is ontstaan door vocht of ‘haaroliën’.
Tenslotte wordt de motorrijder ervoor gewaarschuwd dat de helm geen vrijbrief is voor roekeloos rijgedrag.
Hoe zouden die boys die geacht werden op hun caféracer met een gangetje van gemiddeld 100 mijl/u door de straten te scheuren, hier tegenaan hebben gekeken?